Lepuska – cienkie ziemniaczane chlebki

I kolejny przepis przywieziony z regionu Saimaa. Tym razem jest to prosty i smaczny chlebek ziemniaczany noszący nazwę lepuska. Autorką przepisu jest Ulla Liukkonen, znana, ceniona i wielokrotnie nagradzana szefowa kuchni. Film z instrukcjami krok po kroku można obejrzeć na Instagramie.

Lepuska – cienkie ziemniaczane chlebki – przepis:

Ryż:
1000 g ziemniaków
200 ml mleka
200 g mąki pszennej
1 łyżka soli

Ziemniaki obieramy ze skóry i gotujemy. Ziemniaki tłuczemy, dodajemy mleko, sól i jedną trzecią mąki po czym dokładnie wyrabiamy (możemy też użyć wcześniej ugotowanych ziemniaków). Resztę mąki wykorzystamy do formowania chlebków. Kiedy masa przestygnie formujemy z niej walec, z którego odkrawamy kawałki ciasta. Z ciast formujemy placuszki o grubości około 1 cm. Placki układamy na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Nakłuwamy je widelce. Chlebki pieczemy około 10 minut (aż się zarumienią) w piekarniku rozgrzanym do 250 stopni.

[wpis powstał we współpracy z Visit Saimaa oraz GoSaimaa]

Lepuska – cienkie ziemniaczane chlebki

Karjalanpiirakka – pierogi karelskie

Z każdej podróży przywożę mnóstwo produktów spożywczych, a także przepisy kulinarne. Karjalanpiirakka to coś bez czego nie wyobrażam sobie wyjazdu do Finlandii. Ten przepis na pierogi karelskie dostałam od cudownej Pauli Okkola, która prowadzi własną restaurację oraz kursy gotowania. Jeżeli chcecie natomiast zobaczyć, jak zrobić karjalanpiirakka krok po kroku zapraszam do obejrzenia filmu na Instagramie.

Karjalanpiirakka – pierogi karelskie – przepis:

Ryż:
250 ml wody
750 ml mleka
175 g ryżu
1/2 łyżeczki soli

Ryż doprawiony szczyptą soli gotujemy na mleku z wodą, uważając, by się nie przypalił. Po ugotowaniu odstawiamy go do przestudzenia.

Ciasto:
150 ml zimnej wody
1 łyżka oleju
1 łyżka soli
150 g mąki żytniej
50 g mąki pszennej

Mąkę żytnią łączymy z pszenną, dodajemy sól, olej i wodę. Masę dokładnie wyrabiamy, tworząc ciasto. Ciasto cienko rozwałkowujemy i wykrawamy z niego koła o średnicy 7-10 cm. Każdy z okręgów dodatkowo rozwałkowujemy (najlepiej wałkiem bez rączek, dzięki czemu ciasto na brzegach będzie cieńsze niż na środku). Na środek rozwałkowanego ciasta nakładamy łyżkę nadzienia i zaczynamy zlepiać boki. Uformowane pierogi wstawiamy do piekarnika rozgrzanego do 250ºC na 15-20 minut. Po upieczeniu smarujemy roztopionym masłem. Podajemy same lub z munavoi – drobno posiekanym jajkiem na twardo wymieszanym z masłem i solą.

[wpis powstał we współpracy z Visit Saimaa oraz GoSaimaa]

Karjalanpiirakka – pierogi karelskie
Paula Okkola przy pracy

Saimaa – Europejski Region Gastronomii 2024

[wpis powstał we współpracy z Visit Saimaa oraz GoSaimaa]

Saimaa to sieć jezior we wschodniej Finlandii. To również region, który w 2024 roku nosi tytuł Europejskiego Regionu Gastronomii (The European Regoin of Gastronomy). Finlandia przede wszystkim kojarzy się ze reniferami, Mikołajem i sportami zimowymi. Jeśli z turystyką, to głównie aktywną związaną z podziwianiem uroków natury. Tymczasem od manifestu New Nordic Cuisine w kraju tym dynamicznie rozwija się kultura kulinarna. Lokale gastronomiczne, inicjatywy, a także projekty takie jak wcześniej wspomniany The European Regoin of Gastronomy sprawiają, że to ciekawy kierunek także dla turystów kulinarnych.

Kuchnię regionu Saimaa możemy odkrywać na wiele różnych sposobów. Piesze wycieczki i inne aktywności na świeżym powietrzu w sezonie wiosenno-jesiennym można połączyć z łowieniem ryb, zbieraniem jagód oraz grzybów. Ze złapanych i zebranych produktów w wyznaczonych miejscach możemy przygotować smaczne posiłki. Ryby pieczone na deskach pachnące dymem, ziemniaki z ogniska czy inne specjały zupełnie inaczej smakują na świeżym powietrzy z widokiem na jezioro. Wszystko to możemy zrobić sami, a jeśli nie znamy się na dzikich roślinach czy łowieniu ryb, to zawsze możemy skorzystać z bogatej oferty firm organizującej wycieczki, warsztaty czy biesiady na środku jeziora lub w lesie.

Region Saimaa to także świetne miejsce by spróbować dań kuchni karelskiej. Oczywiście najbardziej znane są karjalanpiirakka – pierogi karelskie. Ich ciasto składa się z mąki żytniej (lub żytniej z domieszką pszennej), a obecnie najpopularniejsze nadzienie stanowi gotowany na wytrawnie ryż na mleku. Równie popularne jest karjalanpaisti – rodzaj mięsnej potrawki, a także sultsina – zwijane naleśniki z różnymi tradycyjnymi nadzieniami np. kaszy manny czy ryżu na mleku. Poza tym kuchnia ta obfituje w wypieki, dania z mięs oraz ryby. W restauracjach bez problemu zjemy różne mniej lub bardziej popularne potrawy. Na spragnionych wiedzy natomiast czekają warsztaty kulinarne. Miłośników street foodu zapewne zainteresują lokalne specjały vety oraz atomi z miasta Lappeenranta. Są to duże paszteciki z mięsem z dodatkiem szynki, jajka, sosów, a także innych dodatków.

Poza rodzinnymi lokalami, barami i stoiskami region oferuje także inne doświadczenia kulinarne. Poszukiwacze nietypowych smaków bardziej w stylu fine dining też nie będą zawiedzeni. Szefowie kuchni dbają o to by menu było jak najbardziej sezonowe i lokalne. Balansują między nowoczesnym podejściem do sztuki kulinarnej, a klasyką i tradycją. Każda pora roku przynosi nową paletę smaków oraz zapachów. Szukając miejsca warto zwrócić uwagę nie tylko na restauracje, ale także okresowe inicjatywy czy pop-upy. Kolacja na środku jeziora, historyczne menu, a może jeszcze coś innego? W tym roku będzie się działo w Saimaa jeszcze więcej, gdyż jest ona Europejskim Regionem Gastronomicznym.

Po dobrym posiłku zawsze można wybrać się na kawę, spacer, a po dłuższym czasie do sauny. W regionie Saimaa jest wiele opcji nocowania: na polu namiotowym, w leśnych chatkach, resortach nad brzegiem jeziora, a także w przypadku miejscowości Imatra, w ponad stu dwudziestoletnim hotelu z własnym duchem.

Informacje dotyczące kuchni regionu i programu wydarzeń zaplanowanych w ramach Saimaa – The European Regoin of Gastronomy 2024 można znaleźć na stronie www.tastesaimaa.fi.

Śniadanie w Kuru Resort
Fińskie produkty
Owce z Putkisalo Manor
Kolacja w Uhkua
Kompleks jezior Saimaa
Stare budynki w Lappeenranta
Karelskie potrawy przygotowane przez Ullę Liukkonen
Przygotowywanie vety i atomi z Arją Ylä-Outinen
Jedno z dań z restauracji Solitary
Restauracja Siimes, Pihlas Resort

Turku we wrześniu

Lubię duże miasta. Od jakiegoś czasu jednak coraz bardziej cenie sobie miejsca, w których tkanka miejska łączy się z naturą. Fińskie Turku, to świetny przykład takiej symbiozy. Miasto liczy niecałe dwieście tysięcy mieszkańców. W jego sercu, przez które przepływa rzeka Aura, znajdziemy wszystko czego potrzeba każdej miejskiej istocie. Są tętniące życiem kawiarnie i restauracje, muzea, galerie, teatr czy średniowieczny zamek. Można zrobić zakupy, pójść na spacer aleją drewnianych domów. Na mieszkańców i turystów czeka bogata oferta wydarzeń kulturalnych. W Turku dynamicznie rośnie też liczba wydarzeń kulinarnych. W tym roku po raz pierwszy odbył się tu Food and Art Festival, z którym związany jest jeden z najbardziej znanych fińskich szefów kuchni Pekka Terävä. Impreza składała się z paneli dyskusyjnych, pokazów i kolacji degustacyjnych. Ciekawy program oraz dobre jedzenie przyciągnęły wiele osób, które czynnie brały udział w wydarzeniach. Ale żeby zjeść coś ciekawego czy napić się dobrego drinka nie trzeba czekać na wielkie imprezy. Bez problemu znajdziemy coś smacznego i sezonowego w miejskich restauracjach.

Po posiłku możemy wybrać się na spacer, albo wsiąść w samochód (lub na rower) i pojechać na wyprawę na Archipelag Turku. Na pobliskiej wyspie Ruissalo mieści się sauna miejska. Na Kuusisto czekają ruiny zamku biskupiego. Na Pargas ulokowany jest kosmiczny kamieniom, w którym wydobywa się wapień. Nagu ma urokliwą przystań tętniącą życiem w sezonie wiosenno-letnim. Lato to świetny moment na wynajęcie domku w lesie lub rejs po archipelagu. Do Turku można dość łatwo dostać się z Polski. Poza standardowymi lotami przez Helsinki są jeszcze tanie linie, które latają bezpośrednio z Gdańska i Krakowa. W następnym roku mają ruszyć również tanie połączenia z Warszawy.

Archipelag Turku, Fot. HanamiArchipelag Turku, Fot. HanamiArchipelag Turku, Fot. HanamiArchipelag Turku, Fot. Hanami

Festiwale kulinarne w okolicach Turku

Turystyka kulinarna rozwija się bardzo dynamicznie. Zupełnie mnie to nie dziwi, gdyż to jeden z najprzyjemniejszych sposobów poznawania innych kultur. W ramach aktywności związanych z nią są też wyjazdy na festiwale i imprezy. Tu też można zaobserwować istotny wzrost. W każdym kraju znajdziemy coś ciekawego i godnego uwagi.

Jeśli lubicie kraje nordyckie oraz tamtejszą kuchnię, to warto wybrać się do Turku. W tym roku między 5 a 8 września odbędzie się tam Food & Art Festival. W programie dyskusje, spotkania, pokazy, degustacje i specjalne kolacje przyrządzone przez międzynarodowy zespół szefów kuchni z Finlandii, Brazylii, Szwecji, Meksyku, Południowej Afryki i Nowej Zelandii. Pomysłodawcą i jednym z organizatorów jest Pekka Terävä – znany szef kuchni związany z gwiazdkową restauracją Olo, autor książek kulinarnych i restaurator. Tym, którzy szukają sielskiej atmosfery oraz dobrej jakości produktów powinny przypaść do gustu imprezy na Archipelagu Turku takie jak Archipelago Harvest Festival (Festiwal Zbiorów, Pargos, 13-15 września) czy fiński konkurs wędzenia ryb połączony z targiem, który odbędzie się 14 września w Nagu. Jeśli natomiast wybieracie się do Turku w październiku, między 24 a 27 odbywa się tam The Herring Fair (Targ Śledziowy).

Finlandia, Fot. Hanami

Silakkalaatikko – zapiekanka ze śledziami

A dziś zapraszam na coś fińskiego. Przepis pochodzi z nagrodzonej książki Tradycje kulinarne Finlandii.

Silakkalaatikko – zapiekanka ze śledziami – przepis (na 20 osób):

500 g świeżych filetów śledziowych
1 kg ziemniaków
3 średnie cebule
40 g masła
1 jajko
300 ml mleka
200 ml śmietany 18%
biały pieprz
sól

Filety śledziowe osuszamy za pomocą papierowego ręcznika. Posypujemy je solą i odrobiną pieprzu i wstawiamy do lodówki na 2 godziny. Ziemniaki obieramy ze skórki i kroimy na plasterki o grubości 4-5 mm. ⅓ plastrów ziemniaków odkładamy do innej miski. Cebule obieramy i ścieramy na tarce. Żaroodporne naczynie smarujemy masłem. Do miski wbijamy jajko i ubijamy je, następnie dodajemy śmietanę, mleko, pieprz i sól i mieszamy do uzyskania w miarę jednorodnej mieszaniny. Na koniec dodajemy sok z cebuli (który powstał w trakcie ścierania na tarce) oraz cebulę i ponownie mieszamy. Większą część ziemniaków łączymy z mieszaniną. Połowę ziemniaków z sosem wykładamy na spód naczynia. Następnie nakładamy warstwę filetów śledziowych i kolejną warstwę ziemniaków z sosem. Na samym wierzchu układamy pozostałe plasterki ziemniaków. Zapiekankę pieczemy w temperaturze 190ºC przez 40 minut. Po tym czasie zmniejszamy temperaturę do 160ºC i pieczemy przez kolejne 40-45 minut..

Silakkalaatikko - zapiekanka ze śledziami, Fot. Hanami

Dwa Kulinarne Oskary dla „Tradycji kulinarnych Finlandii”

W dniach 3-4 lipca 2019 roku podczas Macao International Book Fair odbyły się dwie gale finałowe prestiżowego konkursu publikacji kulinarnych Gourmand World Cookbook Awards. Niezmiernie miło mi poinformować, że książka Tradycje kulinarne Finlandii zdobyła Grand Prix w kategorii Embassies culinary diplomacy (Ambasady dyplomacja kulinarna) oraz Drugie Miejsce w kategorii Scandinavian (Kuchnia skandynawska).

Konkurs Gourmand World Cookbook Awards odbywa się od 1995 roku i ze względu na swoją skalę i znaczenie nazywany jest Kulinarnymi Oskarami. W tegorocznej edycji wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy książek z 216 krajów i regionów.

Gourmand World Cookbook Awards 2019

Wyróżnienie dla „Tradycji kulinarnych Finlandii”

W niedzielę zakończyły się Warszawskie Targi Książki, podczas których moja książka Tradycje kulinarne Finlandii zdobyła wyróżnienie w konkursie Nagroda Magellana w kategorii przewodnik kulinarny. Nagroda Magellana jest przyznawana od 2008 roku i jej celem jest uhonorowania najbardziej wartościowych publikacji turystycznych wyróżniających się wysoką jakością merytoryczną oraz rozbudzających pasję podróżowania.

W majowym numerze Magazynu Literackiego Książki podsumowującym tegoroczną edycję nagród, Ewa Tenderenda-Ożóg napisała: Książka „Tradycje Kulinarne Finlandii” udowadnia, że kuchnia fińska ma wiele do zaoferowania poszukiwaczom smaków. Odnajdziemy w niej wpływy szwedzkie, rosyjskie czy lapońskie. Cechuje ją szacunek do produktów oraz prostota dań. Magdalena Tomaszewska-Bolałek, kulturoznawczyni, prowadzi czytelnika przez historię i kulturę kulinarną skandynawskiego kraju, a opowieści przeplatane są przepisami kulinarnymi i pięknymi fotografiami – przyrodniczymi, architektonicznymi i kulinarnymi.

Od 17 maja 2019 zaś dostępna jest moja najnowsza książka Deserownik. Zbiór 75 przepisów i 15 felietonów kulinarnych poświęconych historii cukiernictwa.

Nagroda Magellana dla Tradycji kulinarnych Finlandii