Projekt „Tradycje kulinarne Polski”

Tradycje kulinarne Polski to bezpłatny e-book prezentujący kuchnię Polski od czasów dawnych Słowian po współczesność. To także opowieść o kulturze kulinarnej, znaczeniu jedzenia świątecznego i jego roli w domowych obrzędach. Książka wzbogacona została anegdotami, legendami, opowieściami oraz odniesieniami do literatury i sztuki. Znalazło się w niej miejsce dla kuchni sarmackiej, a także regionalnej. Uzupełnieniem całości jest rozdział o turystyce kulinarnej oraz dziewiętnaście prostych przepisów na mniej znane dania z różnych części Polski.

Publikacja ukaże się 6 grudnia 2023 roku. Będzie ją można pobrać bezpłatnie ze strony Fundacji Bunkatura.

Tradycje kulinarne Polski ukażą się także w wersji drukowanej. A wszystko to dzięki VIVAMIX – Oficjalnemu Dystrybutorowi KitchenAid w Polsce, który ufunduje 1000 egzemplarzy dla bibliotek w małych miejscowościach i innych instytucji. Gospodarstwo Podole Wielkie postanowiło powiększyć pulę książek o kolejne 100 książek. Niewielka część nakładu trafi też do sprzedaży. Książkę można zamawiać w przedsprzedaży w Sklepie Gildia.

Bieżące informacje dotyczące projektu będą publikowane również w wydarzeniu na Facebooku. Znajdą się tam informacje o podcaście, a także spotkaniach poświęconych polskiej kulturze kulinarnej.

Partnerami publikacji są: Bunkatura, Gospodarstwo Podole Wielkie, Hanami, Instytut Skrzynki – Instytut Dokumentacji, Rozwoju i Promocji Dziedzictwa Kulturowego i Kulinarnego Powiatu Poznańskiego oraz Szlak Kulinarny „Smaki Powiatu Poznańskiego”,  LaCava, Muzeum Pałacu króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Toruńskiego Piernika oddział Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Polskiej Wódki, Stowarzyszenie Polska Wódka, Szlak Kulinarny Śląskie Smaki, Śląska Organizacja Turystyczna, VIVAMIX – Oficjalny Dystrybutor KitchenAid w Polsce.

Medialnie projekt wspierają: Kuchniokracja, Mistrz Branży, Podróże kulinarne, Radio Kulinarne oraz Wydarzenia Kulinarne.

Tradycje kulinarne Polski

Tarta z brzoskwiniami i kardamonem

Uwielbiam lato i letnie ciasta. Oto przepis na jedno z nich.

Tarta z brzoskwiniami i kardamonem – przepis:

Spód:
130 g mąki pszennej
50 g cukru
1/2 łyżeczki soli
60-70 g masła
1 łyżka mleka
żółtko

Do miski wsypujemy mąkę, cukier i sól. Dodajemy drobno posiekane zimne masło, mleko i żółtko. Szybko zagniatamy ciasto, zawijamy je w folię spożywczą i wstawiamy do lodówki na 30 minut. Po tym czasie ciasto cienko rozwałkowujemy, przekładamy do okrągłej formy o średnicy 17-18 cm i nakłuwamy widelcem. Spód pieczemy 15-20 minut w temperaturze 200°C.

Nadzienie:
150 ml kremówki
1 łyżeczka kardamonu
1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
2 żółtka
20-40 g cukru
2-3 duże brzoskwinie

Kremówkę mieszamy z żółtkami, kardamonem, cukrem i ekstraktem waniliowym. Masę wylewamy na ostudzony spód tarty wyłożony obraną ze skórki i pokrojoną na plastry brzoskwinią. Tartę pieczemy około 30 minut w piekarniku rozgrzanym do temperatury 180°C.

Tarta z brzoskwiniami i kardamonem

Makaron z pesto lubczykowym

Lato przynosi świeże warzywa i zioła oraz ochotę na dania szybkie, lekkie oraz aromatyczne. Makaron z pesto lubczykowym dobrze wpisuje się w ten klimat.

Makaron z pesto lubczykowym – przepis:

200 g dowolnego makaronu
pęczek lubczyku
1/3 pęczka natki pietruszki
1/3 pęczka natki kolendry
70-90 g sera Pecorino Romano
2-3 łyżki oleju rzepakowego
1-2 ząbki czosnku
sól, pieprz

Makaron gotujemy zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Do blendera wrzucamy lubczyk, kolendrę, natkę pietruszki, ząbki czosnku. Dodajemy ser, olej rzepakowy i przyprawy, po czym blendujemy. Gotową masę mieszamy z ugotowanym makaronem.

Zwiedzanie Gorzelni Podole Wielkie

Wpis powstał we współpracy z Gospodarstwem Podole Wielkie.

Turystyka kulinarna zyskuje coraz więcej zwolenników. Ludzie szukają ciekawych miejsc, pełnych pasji producentów i kuchni, która porywa. W Polsce to stosunkowo nowy trend, ale z roku na rok przybywa miejsc oraz instytucji związanych z kulturą kulinarną. Najdynamiczniej rozwija się chyba enoturystyka – turystyka winiarska. Zwiedzać można także browary i uczestniczyć w różnych degustacjach czy kolacjach poświęconych łączeniu piwa oraz jedzenia. Najmłodszym segmentem jest spirit tourism, czyli turystyka związana z alkoholami wysokoprocentowymi. Termin ten jeszcze chyba nie doczekał się polskiego tłumaczenia, co nie oznacza braku miejsc do odwiedzenia. Dziś będzie o jednym z nich.

Podole Wielkie – wieś w województwie pomorskim, to również nazwa gospodarstwa oraz gorzelni. Historia miejscowości sięga XV wieku i do II wojny światowej związana była z niemieckimi rodami. Potem we wsi utworzono PGR. W końcu gospodarstwo trafiło w ręce Andrzeja Paszoty. Na miejscu działa  gorzelnia, która ma ponad 150-letnią tradycję i jest jedną z nielicznych ocalałych gorzelni rolniczych. Właściciele wyznają filozofię od „pola do butelki”, co daje im dużą kontrolę nad jakością finalnego produktu. Podole Wielkie produkuje okowity, wódki, a także cudowny olej rzepakowy. Mocno wpisuje się również w trend turystyki kulinarnej bowiem gorzelnię można zwiedzać, co też miałam okazję zrobić w maju. Takie spotkanie trwa około 1,5-2 godziny. Przewodnicy opowiadają o surowcach wykorzystywanych w produkcji, gospodarstwie a także samym procesie powstawania alkoholu. Poza zwykłym zwiedzaniem organizują również wydarzenia specjalne np. spotkania łączące alkohole z jedzeniem. W okresie wakacyjnym organizowane są ponadto wycieczki z transportem z i do Gdańska (w lipcu 2023 będą one: 6, 15, 20 oraz 29). Więcej szczegółów dotyczących zwiedzania można znaleźć na stronie Gospodarstwa Podole Wielkie.

Gorzelnia Podole Wielkie

Gospodarstwo Podole Wielkie - olej rzepakowy

Ciasto drożdżowe i truskawki

Kawałki ciasta drożdżowego lub chałki można bardzo szybko przerobić na letni deser.

Ciasto drożdżowe i truskawki – przepis:

ciasto drożdżowe lub chałka
masło
ekstrakt waniliowy
sezonowe owoce: truskawki lub borówki
świeże liście mięty

Ciasto drożdżowe lub chałkę kroimy na kawałki wielkości kęsów. Na patelni roztapiamy masło, wrzucamy kawałki ciasta i dodajemy ekstrakt waniliowy. Przesmażamy aż się wszystko zarumieni. Owoce myjemy i osuszamy. Do miski wrzucamy na przemian łyżkę ciasta i owoców. Ozdabiamy świeżymi liśćmi mięty.

„Tradycje kulinarne Norwegii” z dwoma nagrodami!

W zeszły piątek książka Tradycje kulinarne Norwegii zdobyła wyróżnienie w konkursie Nagroda Magellana w kategorii przewodnik kulinarny. Nagroda Magellana przyznawana jest od 2008 roku najbardziej wartościowym publikacjom turystycznym. 27 maja natomiast książka została nagrodzona Grand Prix w konkursie Gourmand World Cookbook Awards w kategorii kuchnia nordycka.

Konkurs Gourmand World Cookbook Awards odbywa się od 1995 roku i jest jednym z najważniejszych światowych wydarzeń poświęconych kulturze kulinarnej. Ze względu na swoje znaczenie nazywany jest Kulinarnymi Oskarami. Tegoroczna edycja miała miejsce w Umeå, w Szwecji. Poza galami rozdania nagród odbyło się też wiele prelekcji poświęconych dyplomacji kulinarnej, badaniom nad kulturą kulinarną czy kuchniom rdzennych mieszkańców różnych regionów.

Kisir

W dniach 21-27 maja obchodzony jest Tydzień Kuchni Tureckiej. W tym roku Ministerstwo Kultury i Turystyki Turcji przybliża smakoszom kuchnię z regionu Hatay. Samo miasto Hatay należy do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w dziedzinie gastronomii. Wczoraj z tej okazji uczestniczyłam w warsztatach przygotowywania aromatycznej i ciekawej potrawy noszącej nazwę kisir. To danie można łatwo przygotować w domu. Poniżej znajduje się przepis przesłany przez Ambasadę Turcji w Warszawie.

Kisir – sałatka z drobnoziarnistego bulguru – przepis:

450 g drobnej kaszy bulgur (köftelik)
600 ml gorącej wody
1 łyżeczka soli
1 starta średniej wielkości cebula
1 łyżeczka suszonej papryki (pul biber)
½ łyżeczki kminu (opcjonalnie)
1 łyżka koncentratu z papryki
7-8 sztuk drobno pokrojonej dymki
½ pęczka drobno pokrojonej natki pietruszki
½ pęczka drobno pokrojonego koperku
3 drobno pokrojone średniej wielkości pomidory
4-5 drobno pokrojone cienkie zielone papryki (lub 1 duża papryka)
100 ml oliwy
sok z 2 cytryn
50 ml ekstraktu z granatu
1 sałata rzymska – podzielona na liście i umyta

Wsypujemy kaszę i sól do naczynia, następnie zalewamy 600 ml gorącej wody, mieszamy i przykrywamy. Czekamy 15 minut. Jak kasza wchłonie wodę dodajemy startą cebulę, suszoną paprykę, kmin i koncentrat z papryki. Delikatnie ugniatamy. Dodajemy dymkę, natkę pietruszki, koperek, pomidory i paprykę. Następnie dolewamy oliwę z oliwek, ekstrakt z owocu granatu oraz sok z cytryny i mieszamy. Podajemy na umytych liściach sałaty rzymskiej lub ugotowanych liściach kapusty. Oprócz natki pietruszki i koperku świetnie sprawdzą się też liście świeżej mięty. W miesiącach zimowych, gdy brakuje pomidorów i papryki można użyć więcej koncentratu z papryki. Inną propozycją podania jest serwowanie tego dania na ugotowanych liściach kapusty lub liściach winogron.

Brune pinner – ciasteczka z siekanymi migdałami

Kuchnia norweska bogata jest w wypieki i ciastka. Jednymi z moich ulubionych są: brune pinner. Więcej przepisów, a przede wszystkim historii związanych z tą kuchnią znajdziecie w mojej najnowszej książce Tradycje kulinarne Norwegii.

Brune pinner – ciasteczka z siekanymi migdałami – przepis:

200 g masła
200 g brązowego cukru
2 małe żółtka
1 łyżka melasy
1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
300–330 g mąki
2 łyżeczki cynamonu
1 płaska łyżeczka sody oczyszczonej
1 białko (do smarowania)
80–100 g siekanych migdałów (blanszowanych)
opcjonalnie cukier perlisty

Masło ucieramy z cukrem. Dodajemy żółtka, melasę oraz ekstrakt waniliowy i ponownie ucieramy. W oddzielnej misce mieszamy mąkę, cynamon oraz sodę oczyszczoną. Następnie utartą masę maślaną łączymy z suchymi składnikami i całość dokładnie wyrabiamy. Ciasto wstawiamy na 30 minut do lodówki. Po upływie tego czasu wyjmujemy i dzielimy na 4–5 części. Każdą z części rozwałkowujemy na kształt prostokąta o szerokości około 9–10 cm, po czym układamy na papierze do pieczenia. Kroimy ciasto na paski o grubości 1–2 cm. Białko roztrzepujemy. Smarujemy nim paski ciasta, po czym posypujemy siekanymi migdałami (i ewentualnie cukrem perlistym). Ciasteczka pieczemy 10–12 minut w piekarniku rozgrzanym do temperatury 180°C. Po upieczeniu i ostudzeniu przechowujemy w szczelnie zamkniętym pojemniku.